Tanrı Helios

HELİOS

Helios, Antik Yunan’da, Hyperion ve Theia’nın oğlu olan Güneş Tanrısı olup yüzü Apollon’a benzemektedir.

Bazen sadece baş kısmına, bazende çıplak olarak tüm vücudu elinde bir küre tutarken ya da quadriga içinde gökyüzünde olarak özellikle Rodos sikkelerinde rastlanılmaktadır. Güneşe tapınma, Yunanlar tarafından benimsenmiş olmakla birlikte Pers kültüründe daha güçlüydü. Anabasis’te, Antik Ermenistan’da atların güneşe kurban edilmesi geleneğinden bahsedilmektedir.

Tanrıça Themis

THEMİS

Themis, Yunan mitolojisinde Uranüs ve Gaia'nın kızı olan adalet ve düzen tanrıçasıdır. İlahi adaletin tecessümüdür. Zeus'un Metis'ten sonraki ikinci karısıdır. Babaları Zeus olan, Horae ve Moirae'nin annesidir.

Kendisi öfkeli veya cezalandırıcı değildir. Ona yeteri kadar saygı gösterilmediğinde veya adaletsizlik yapıldığında, o sessiz kalır ve onun yerineNemesis gerekli karşılığı, cezayı verir. Themis, aynı zamanda kâhindir, kehânet gücü vardır, kehânet yeri olan Delphi tapınağını o inşa etmiştir.

Tanrıça Bia

BİA

Yunan mitolojisinde Bia, titan (dev) Pallas ile Styx'in kızıdır. Şiddetin, gücün tecessüsüdür. Cratos (Dayanıklılık), Zelus (Şevk) ve Nike'nin (Zafer) kardeşidir.

Tanrı Pan

PAN

Pan, Yunan mitolojisi'nde kırın,satirlerin ve çobanların tanrısıdır. Bu tanım, Pan'ı doğa ile doğrudan ilişkili kıldığı için pastoral bir nitelik arzetse de Pan'ın bütün mitoslarda yarı keçi yarı insan suretinde tasvir edilmesi onu korkutucu bir figür haline getirmiştir. Öyle ki Pan, kırlarda aniden insanların karşısına çıkıp görüntüsüyle insanları korkuttuğu için panik sözcüğüne de ilham kaynağı olmuştur. Pan, çoban tanrısı olduğu için ürkütücü görüntüsü ile zıtlık arzedecek şekilde kaynaklarda çoğunlukla kırlarda dolaşıp flüt çalan, sevimli bir figür olarak betimlenir. Ancak Pan, birçok kaynakta çığlık atarak düşmanlarını kaçırma, panik ettirme yeteneğine sahip olarak tanımlanmıştır.

Tanrıça Metis

METİS

Yunan mitolojisinde, Okeanos ile Tethys'in kızı, Hikmet tanrıçasıdır. Metis, tanrıların başı olan Zeus'un ilk karısı ve akıl tanrıçası Athena'nın annesi olarak anılır. Zeus babası Kronos'u kusturtmak ve kardeşlerini kurtarmak için Metis'ten yardım almıştır. Metis'in hazırladığı çok tatlı ve mide bulandırıcı bir içkiyi Kronos'a vermiştir. Ayrıca Zeus karısının hamile olduğunu öğrenince, kendi tahtını sarsabilecek, kendisinden güçlü bir çocuk doğacağı korkusuyla Metis'i yutar. Bunun sonucunda Metis Zeus'a ömrü boyunca iyi ve kötü hakkında bilgi verir. Zeus tarafından yutulduğu sırada Metis hamile olduğu için daha sonra akıl ve sanatın tanrıçası Athena, Zeus'un başından zırhıyla çıkar.

Tanrıça Gaia

GAİA

Gaia, Yunan mitolojisinde yeryüzünü simgeleyen, arzın tecessümü (cisimleşmiş hâli) olan tanrıçadır. Bir ana tanrıça, doğa ana olan ve diğer tanrıların kendisinden türediği Gaia'ya özellikle ilk zamanlarda tüm Yunanistan'da tapınılsa da, zaman içinde tanrıçanın konumu değişmiş, ona olan ilgi azalmıştır^[1]. Gaia'nın Roma mitolojisindeki dengi Terra'dır.

Hesiodos'a göre Gaia her şeyin yaratıcısı, her şeyin kendisinden meydana geldiği "toprak ana"dır; tüm tanrıların ve titanların annesidir.^[1]Khaos'tan sonra ortaya çıkan Gaia ilk önce gökyüzü Uranos'u daha sonra Pontos'u kendisinden çıkarır bir başka tabirle doğurur. Daha sonra Uranos'tan Titanlar'ı doğurdu. Ancak Uranos kendi çocukları olan titanları doğar doğmaz Gaia'nın bağrına gömmekteydi (Ayrıca oğulları olan Hekatonkheir ve Kyklopları Tartarus'a göndermişti fakat tanrılar onları kurtardı). Artık bu ağırlığı taşıyamayan Gaia, Uranos'tan olan oğlu Kronos'un yardımıyla Uranos'u yendi ve çocuklarını özgürlüğüne kavuşturdu. Daha sonra Kronos da kendi oğlu Zeus tarafından tartaros'a atılarak aynı kaderi paylaşacaktı.

Tanrıça Eos

EOS

Eos Yunan mitolojisinde, şafak tanrıçasıdır. Helios'un kız kardeşidir. Her gün okyanustan kanatlı dört adet atın çektiği arabasıyla çıkarakHelios'un önünden göğe yükselir ve onun yolunu açar. Yıldızları ve rüzgarı onun yarattığı kabul edilir.

Tanrı Plutos

PLUTOS

Yunan mitolojisinde, Plutos Romalılarda genellikle Plutus olarak anılan, bolluk ve zenginlik tanrısı. Bolluk ve zenginliğin kişileştirilmiş halidir. Bazı yerlerde yeraltı tanrısı Pluto (Hades) ile karıştılmaktadır.

Hesiodos'a göre, Helenistik öncesi bereket tanrıçası Demeter ile Giritli İasion'un oğludur.

Tanrı Hypnos

HYPNOS

Hypnos, eski Yunan ve Roma'da uyku tanrısı. Nyks'in (Gece) oğlu, Thanatos'un (Ölüm) ikiz kardeşidir. Bazen yeraltında, bazen de Kimmerler'in ülkesinde ya da Lemnos (Limni) Adasında karanlık, dumanlı bir mağarada yaşadığı düşünülür. Unutkanlık ve kayıtsızlık ırmağı Lethe'nin suları odasının içinden akar. Hypnos yumuşak sedirinde yatar; çevresinde düşlerin yaratıcısı oğulları yer alır. Oğullarının en önemlileri sayılan Morpheus insan düşleri, Icelos hayvan düşleri ve Phantasos cansız düşleri gördürür.

Homeros'un Ilyada'sında, Troya'ya karşı savaşlarında Yunanlılara yardım edebilmek için Hera'nın Hypnos'tan yararlanarak Zeus'u uyuttuğu anlatılır. Yaptığı hizmetlerin karşılığında da Hynos'a Kharitlerden Pasithea sunulur.

Yunan mezar vazolarında, Hypnos, Thanatos'un yardımıyla, Memnon'u, Sarpedon'u ya da destan savaşçılarından birini mezara yatırırken gösterilir: ciddi ve yumuşak ifadeli, bazen kanatlı (şakağı ya da omuzu) genç bir erkektir. Hellenistik dönemden kalma bir heykel, Hypnos'u bir boynuzdan uyku verici bir sıvı dökerken gösterir.

Tanrıça Hygieia

HYGİEİA

Hygieia, Yunan ve Roma mitolojisinde Hygieia veya Hygeia olarak geçmektedir ve tıp tanrısı Asklepios'un kızıdır. Sağlık ve temizlik tanrıçasıdır. Babasının iyileştirme temalı mitolojik görevini Hygieia koruma temalı olarak gerçekleştirmektedir. Hijyen kelimesinin etimolojik kökeni de içerdiği anlam bakımından aynı zamanda tanrıçanın ismi ile özdeştir.

Tanrı Asklepios

ASKLEPİOS

Asklepios,Yunan Mitolojisi'nde tıbbın ve sağlığın tanrısı. Apollon ve Koronis'in oğlu, Hygieia, Meditrina, Iaso, Aceso, Aglæa ve Panacea' nın babasıdır.

Tanrı Boreasdo

BOREAS

Boreas, Yunan mitolojisi'nde kuzeydoğudan esen Poyraz'ın kişileştirilmiş adıdır. Şafak tanrıçası Eos ve Astraios'un çocuğudur. Trakyada oturduğu varsayılan Boreas, Notus,Zephyrus, Eurus, Eosphoros ve Esperus'un kardeşidir. Soğuk esen Poyraz, tüm Kuzey Ege başta olmak üzere özellikle Çanakkale ve İstanbul Boğazlarında en fazla etkili olanrüzgâr olduğu için mitolojide en önemli rüzgâr tanrısıdır.

Bir başka anlatıma göre Yunan mitolojisinde istanbul boğazında mağarası olup kuzeyden esen rüzgârı soğutan tanrıdır. Şiddetli poyrazı soğutarak oluşturduğu bu rüzgâra daha sonraları Bora denmiştir. Bora kelimesi batıda İzlanda'ya kadar kullanılan bir terimdir. Ancak yer yer yönü kuzey, kuzeybatı olarak değişir. 

Tanrıça Feronia

FERONİA

Feronia, Roma'da ormanlar ve kaynaklar tanrıçası. Kökenini Sabini ve Falisci halklarından alır. Soratte tepesinde, her yıl yapılan şenliklerde Feronia rahipleri kor halindeki kömür üzerinde çıplak ayakla yürürlerdi. Terracina'daki tapınağında köleler salıverildiği için Feronia bir özgürlük tanrıçası olarak da kabul edilir.

Tanrı Phobos

PHOBOS

Phobos,Antik Yunanca “korku” anlamına gelmektedir. Korkunun ve korkma duygusunun tanrısıdır. Savaş tanrısı Ares'in ve Afrodit'in oğludur ve 12 Olimposludan biri değildir. Tanrıça Enyo ve Kardeşi deimos a karşı Ares ile birlikte savaşması ile bilinir. Roma mitolojisinde ki karşılığı Timor dur.

Tanrı Eresbos

ERESBOS

Eresbos - Erebus , Yunan mitolojisindeki ilk tanrılardan biridir. Kaos'un ürettiği tanrı, karanlığın temsilcisidir. Nyks'in kardeşi olan Erebus, tek başına Aether'i, Nyks'le ise Hemera, Moros, Kharon, Eros ve Keres'in babasıdır.

Sonraki dönemde ortaya çıkan efsanelerde Erebus çoğu zaman Hades'in bir bölümü olarak tasvir edilmiştir. Erebus'u yer altı dünyasında ruhların ölür ölmez geçtikleri bölüm olarak tasvir eder. Yer altı dünyasının diğer kısmını ise titanların da hapsedildiği Tartarus olarak tasvir ederlerdi.

Tanrıça Nemesis

NEMESİS

Nemesis, adaleti sağlamak için intikam almayı savunan merhametsiz bir tanrıçadır. Yunan mitolojisinde, aşırıgurur ve bencilliğe düşenleri cezalandıran tanrıçadır. İnanışa göre Nemesis, kinci, yapılan hata veya kötülüğün karşılığını getiren, kaderin vücut bulmuş hali, merhametsiz bir tanrıçadır.

Hesiodos "Bir de ölümcül Nyx (Gece) Nemesis'i doğurdu, fani insana acı vermek için" der.

Homeros'ta nemesis sadece soyut bir tecessüm/şahıslandırma olarak geçer.

Tanrıça Ate

ATE

Ate, Yunan mitolojisinde hata ve günah tanrıçası.

Küçük bir Tanrıdır; ayaklarıyla ölümlülerin başına bastığı halde onların bundan hiç haberi olmaz. Zeus'un yemin ederek hakimiyeti Perseus soyundan doğacak ilk kişiye vermeyi vaat ettiği ve böylece Herakles'i Eurystheus'un hakimiyeti altına soktuğu zaman onu aldatan Ate oldu. Bunun üzerine Zeus, onu Olympos'un tepesinden aşağı atarak öcünü aldı. Ate, Phrygia'da, Hata Tepesi adını alan bir yere düştü. İlos, İlion Kalesini (Troya) burada kurdu. Zeus; Ate'yi gökyüzünden atarak, Olympus'da kalmasını ebediyen yasakladı. Mitolojiye göre 'hata'nın insanların kötü bir kaderi olması bu yüzdendir. Sözcük olarak birlikte kullanıldığı kelimelere olumsuzluk anlamı kazandırır.

Tanrıça Thetis

THETİS

Thetis Yunan mitolojisine göre tüm zamanların en iyi savaşçısı olan Aşil'in annesi, Phtya kralı Peleus'un karısıdır. Su tanrıçası olarak bilinir. İlyadada da 'gümüş ayaklı' olarak adlandırılır.

Tanrıça Hemera

HEMERA

Hemera Yunan mitolojisinde, Gün'ün tanrıçası.Erebus'dan doğmuştur. Bazı kaynaklarda Nyx'in (Gece) kız kardeşi gibi bir benzetme ile geçer, bazı kaynaklarda ise Erebus ile Nyx'in kızı olarak geçer. Nyx, yani gece,Tartarus'dan ayrılırken, Hemera, yani gün, Tartarus'a girer. Nyx Tartarus'a dönerken ise, Hemera Tartarus'dan ayrılır.

Tanrı Eros

EROS

Eros, Yunan mitolojisinde aşk, seks ve şehvet kölesidir. Bazen doğurganlık tanrısı olarak da tapılan Eros,erotik gibi kelimelerin de kökünü oluşturur. Eros, genelde Afrodit'le beraber anılır ve Dionysus gibi bazenEleutherios yani kurtarıcı olarak görülür. Geleneklere göre, Afrodit kadınların erkeklere olan aşkını temsil ederken Eros esasında erkek için olan aşkın temsilcisiydi.

Hesiod'un genel olarak kabul gören theogonisine göre Eros, Khaos, Gaia ve Tartarus'tan sonra evrene dördüncü gelmiştir. Eros sadece aşkın ya da seksin tanrısı değil, bu inanca göre aynı zamanda sonsuza dek sürecek olan yaratıcı üreme işleminin de sembolüdür. Bir söylentiye göre attığı okla insanları birbirine aşık eder ama attığı okun kendisine hiçbir zaman yararı olmaz.Sevgilisi olarak Psyche bilinmektedir

Tanrıça Persephone

PERSEPHONE

Persephone, Yunan mitolojisinde Zeus ile Demeter'in kızıdır. Persephone'nin asıl ismi Kore'dir. Hades Persephone ismini, O'nu yeraltına kaçırdıktan sonra vermiştir. Kaçırılıp Persephone orada, Hades'in sunduğu nardan biraz yedikten sonra, "ölüler ülkesinde bir şey yiyenlerin yeryüzüne çıkma hakları bulunmamaktadır" kuralı nedeniyle, ölüler ülkesinde kalmak zorunda kalmıştır. Hades'in eşi ve ölüler ülkesinin tanrıçası olmuştur. Annesi Demeter'in ısrarları sonucunda, kış dönemi hariç kalan kısmını yeryüzünde geçirmeye hak kazanmıştır. Bu yüzden ölülerle ve yeraltıyla olduğu kadar hasatla da ilişkilendirilir.

Tanrıça Hestia

HESTİA

Hestia, Rhea ile Kronos'un kızı olan Hestia, Zeus'un en büyük kız kardeşidir. Olimpos'taki tanrıların en kibarı olarak bilinen Hestia, aile tanrıçasıdır, bu yüzden de günlük ev hayatında önemli bir yere sahiptir. Hiçbir mitolojik anlatımda yer almadığı gibi, Antik Yunan'da ona adanan tapınakları da olmamıştır. Ama, Olimpos'ta yanan kutsal ateş ve dünyadaki yanan her ocak onun kutsal mekanı sayılır.

Mitolojide Hestia, Kronos ve Rhea'nın ilk çocuklarıdır. Diğer kız ve erkek kardeşleri gibi babası tarafından yutulur, Kronos yenildikten sonra ise son kişi olarak dışarı çıkar. Apollon vePoseidon, Hestia ile birlikte olmak istedilerse de, tanrıça Zeus'tan sonsuza kadar bakire kalmayı diler ve isteği Zeus tarafından kabul edilir.^[1] Ayrıca son olarak da Olimpos'taki yerini tanrı Dionysos'a bırakıp, oniki Olimpos tanrısı arasından ayrılmıştır. Yaşamak için insanların arasına karışır.

Hestia aynı zamanda "metropolis"i simgelerdi. Bu nedendir ki kolonilerde kurulan yeni şehirlere metropolisde yanan ateşten getirilir, böylece metropolisin bir parçası koloni şehirlerinde yanmaya devam eder.

Roma mitolojisinde Hestia'ya Vesta denirdi ve Romalalılar Yunanlıların aksine tanrıça adına tapınaklar yapmıştır. Roma forumda ona adanmış bir tapınak bulunurdu. Vesta rahibeleri iseVesta bakireleri olarak adlandırılır.

Tanrıça Demeter

DEMETER

Demeter, Yunan mitolojisinde tarımın, bereketin, mevsimlerin ve anne sevgisinin tanrıçasıdır. Homeros'un destanlarında, "güzel saçlı kraliçe" ya da "güzel örgülü Demeter" diye geçer. İnsanlara toprağı ekip biçmesini öğreten bu tanrıçadır. Ekinleri, özellikle de buğdayı simgeler.

Hesiodos’a göre Kronos’la Rheia’nın ikinci kızı, ikinci tanrı kuşağındandır. Tanrılar tanrısıZeus'un dördüncü evliliğini onunla yaptığı söylenir. Bu evlilikten de Demeter'in en bilinen çocuğu, yeryüzü ecesi Persephone doğmuştur.

Demeter, heykellerinde baygın bakışlı, sarı saçları omzuna dökülen, güzel bir kadın olarak gösterilirdi. Sağ elinde bir buğday başağı, sol elinde de yanan bir meşale tutardı. Roma mitolojisinde ona Ceres denilirdi.

Tanrı Hades

HADES

Hades Yunan Mitolojisinde ölülere hükmeden yeraltı tanrısıdır. Zeus, yeryüzünün hâkimiyetini kardeşleri arasında paylaşırken Zeus'a gökyüzü, Poseidon'a denizler ve Hades'e yeraltı düşer. O artık ölüler ülkesi tanrısıdır; ancak kötü değildir. Yer altının tüm hazineleri Hades'in olduğu için Romalılar onun adını varlıklı yani, Plüton olarak değiştirmiştir. Karısı, Demeter ve Zeus'un kızıPersephone'dir. Hades ve karısı Persephone amansız, insafsız, yürekleri hiçbir yakarış, hiçbir sunu ya da kurbanla yumuşamayan korkunç tanrılar olarak bilinir. Gigantlar arasındaki karşıtıAlcyoneus'dur.

Kelime anlamı olarak "Hades" görünmez manasına gelmektedir. Onu görünmez yapan birmiğferi ve Bident denen iki uçlu bir asası vardır. Bu asanın bir ucu ölümü, bir ucu yaşamı temsil etmektedir. Yeraltı zenginliklerinin sahibidir, yerden çıkan değerli metaller onu bolluk çokluk ve servet tanrısı yapmıştır. Acımasız ve korkunç olsa da sözünden dönmez ve birçok tanrının aksine kaprisli bir tanrı değildir. Mitolojik öykülerde adı çokça yer almamaktadır. Bilinen en önemli öyküsü karısı Persephone'yi kaçırması ile ilgili olandır. Ancak Hades'in en önemli sıfatı, ölümün tanrısıdır.

Tanrı Dionysos

DİONYSOS

Dionysos, Çal'lı şarap tanrısı.Şarabın sadece sarhoş ediciliğini değil, sosyal ve faydalı etkilerini de temsil eder.Medeniyetin destekçisi ve barış aşığıdır.

On iki Olympos tanrısından biri olan Dionysos, Zeus ile Semele’nin oğludur. Doğuş efsanesi şöyle anlatılır: Zeus Semele’ye aşık olur, ama karısı Hera onu kıskanır. Hera yaşlı bir kadın kılığına girer ve Semele’ye Zeus’un ona güçlerini göstermesini söylemesini söyler. Zeus bütün parlaklığıyla gücünü gösterirken Semele yanar ve karnındaki yedi aylık bebeğini düşürür. Zeus bu sırada mucizevi olarak orada biten sık yapraklı bir sarmaşığın yanmaktan koruduğu Dionysos'u kurtarır ve baldırında saklar. Daha sonra Tanrı Dionysos Zeus’un baldırından doğar. Fakat bu sefer de Ama Hera, Kuretalar'a rüşvet vererek çocuğa eğlenmesi için oyuncaklar verir, ustaca yapılmış bir ayna çocuğu bir çalılığın içine çeker ve Hera'nın emri üzerine Titanlar, Dionysos'u kaçırıp küçük parçalara böler ve bir kazanda pişirirler. Ancak çocuğun büyükannesi Rhea torununa acır ve Athena'nın yardımıyla onu kurtarır ve parçalarını birleştirir. Bundan sonra Dionysos( İki kere doğan) Hera'dan saklamak için çocuk önce kız gibi giydirilir, sonra Semele'nin kızı kardeşi İno ve eşi Athamas'a yollanır. Ama bunu fark eden Hera ise İno'yu delirtir ve İno da oğlunu bir kaynar su kazanına atıp öldürürken kocasını da bir geyik zannedip vurur. Zeus ise Dionysos'u kıskanç Hera'nın elinden zor kurtarır ve onu bir keçiye dönüştürerek Nysa dağındaki nemflerin arasına yollar. Daha sonra genç Dionysos, Nysa Dağı'nda şarabı icat eder. Sonra, nemflerden ve satirlerden oluşan alayı ile dünyayı dolaşmaya başlar. Apollodoros'a göre Şarap Tanrısı Mısır'a gittiğinde delilikten hala kurtulamamıştır. Frigya'ya vardığında Rhea tarafından iyileştirilir. Daha sonra Trakya'ya geçer. Kral Lykorgas, üzüm ve şarap düşmanıdır. Dionysos'un bütün alayını tutuklar. Dionysos'un kendisi ise, deniz dibinde Thetis'in yanına zor sığınır. Ama kutsal öç gecikmez ve Kral Lykorgas delirir. Asma ağacı sanarak oğluna saldırır ve onun bacaklarını yok ettikten sonra kendisine gelir. Şarap Tanrısı Dionysos Adalar'a geçer. Bu yolculukla ilgili şu efsane anlatılır: Dionysos, kayalık bir adanın sahilindeyken korsanlarca yakalanır ve bir köle olarak satılmak üzere Mısır ya da Kıbrıs'a götürülmek istenir. Ama Dionysos'u her bağlayışlarında, üstündeki iplerin kendiliğinden düşmesi dümencinin dikkatini çeker; bu gencin bir Tanrı olabileceğini düşünerek onu salıvermeleri için arkadaşlarını uyarır. Ne var ki dümenciyi kimse dikkate almaz. Bu sırada bütün gemi şarap terler, yelken ve direkleri asma dalları, üzüm salkımları kaplamaya başlar. Tutsak genç ise kaptanın üstüne atlayarak kükreyen bir aslana dönüşür. Bunu gören korsanlar korkudan denize atlarlar ve atlamalarıyla yunus balığına dönüşürler. Bu felaketten sadece dümenci kurtulur. Naksos adasına gittiği zaman ise Theseus’un bırakıp gittiği Ariadne’yi bulur. Apollodoros, Dionysos’un, Minos’un kızı güzel Ariadne’yi Lemnos adasına götürdüğünü, ondan üç veya dört çocuğu olduğunu söyler. Ariadne, sonunda, Zeus’tan ölümsüzlük armağanını elde eder ve Şarap tanrısının sürekli eşi haline gelir.